Het Taalcafé bij Centraal Museum Utrecht
Het Taalcafé in het Centraal Museum Utrecht is er voor bewoners van het azc Joseph Haydnlaan. Iedere eerste donderdagavond van de maand maken ze, door te kijken naar kunst, kennis met de stad, de kunst van de stad en de Nederlandse taal.
Het Centraal Museum wil van betekenis zijn voor zoveel mogelijk mensen; ouderen, onderwijs, mensen met een migratieachtergrond, mensen met een beperking, mensen van verschillende opleidingsniveaus. Het museum heeft langdurige samenwerkingen met verschillende partijen in de stad. Het Taalcafé is een van de participatieprojecten.
Achtergrond: Ondertussen in Utrecht en Plan Einstein
Het Taalcafé is voortgekomen uit een eerder project dat in het kader van het programma Ondertussen in Utrecht is georganiseerd. Voor Ondertussen in Utrecht nodigt het Centraal Museum ieder half jaar een groep bewoners uit de stad Utrecht uit om een bespiegeling op de collectie te geven. Voor een van deze projecten is er aangehaakt op het project Plan Einstein. Dit is een vernieuwde vorm van de aanpak van integratie In Plan Einstein staan ontmoetingen en contact tussen bewoners van een azc en andere buurtbewoners centraal. Het Centraal Museum wilde graag inhaken op dit project en heeft bezoeken aan het museum georganiseerd voor de doelgroep van Plan Einstein. Tijdens het bezoek aan het museum maakten een wijkbewoner en een inwoner van het azc kennis met elkaar en naar aanleiding van dat gesprek kozen ze een werk voor elkaar dat ze vonden passen bij de andere persoon. Deze gesprekken zijn opgenomen en waren te beluisteren in zowel het museum als het azc.
Werkwijze
Uit dit project kwam het inzicht dat het heel waardevol is om via kunst met elkaar in gesprek te gaan. Daarom heeft het Centraal Museum het Taalcafé ontwikkeld. Voor dit project bezoekt iedere eerste donderdagavond van de maand een groep bewoners van het azc Joseph Haydnlaan het Centraal Museum. Welkom in Utrecht is de vaste partner in dit project. Zij organiseren heel veel activiteiten voor de mensen in het azc, en helpen bijvoorbeeld bij dingen als huiswerk en verhuizingen. Zij werven de deelnemers in het azc en komen samen met de bewoners naar het museum.
Gastvrijheid en een gezellige avond staan voorop bij de rondleiding met een museumdocent. Het is heel belangrijk dat de mensen zich thuis voelen op een plek waar ze waarschijnlijk nog nooit geweest zijn en waarvan sommigen de betekenis niet kennen.
"Het werd een heel avontuur voor de 18 mensen tellende groep, de excursie naar het Centraal Museum afgelopen donderdag! Er vielen bussen uit, drie mannen raakten we in de drukte kwijt op het Centraal Station... Het kwam uiteindelijk allemaal goed en de maandelijkse rondleiding was weer heel leuk en interessant. Deze keer ook met een voordracht van Ingmar Heytze en de Asfaltfeeën. Voor de meesten was het moeilijk om de gedichten te verstaan maar op de klanken van de muziek kon je heerlijk weg dromen... Goed gehumeurd keerden we allemaal weer terug; de hele weg klonk er gelach in de bus!"
Rebecca de Kuijer – Welkom in Utrecht
De museumdocenten zijn allemaal I ASK opgeleid. Voor een geslaagd bezoek is het heel belangrijk de volgende vragen helder te hebben voordat het bezoek start: Wat verwacht de groep, wat weten de deelnemers van de plaats en het gebouw waar ze op dat moment zijn, en waar zijn ze nieuwsgierig naar? Als dit duidelijk is bezoekt de groep de museumzalen of tijdelijke expositie in kleine groepjes van 3 à 4 personen. Samen met een vrijwilliger, museumdocent of begeleider bekijken ze een aantal werken en bespreken wat ze zien. Terwijl de collectiestukken bekeken worden oefenen ze met Nederlandse woorden, of met hele zinnen, dat hangt van het niveau van de groep af. Soms zijn de deelnemers net aangekomen in Nederland en spreken alleen hun moedertaal, soms zijn ze al een paar jaar in Nederland en spreken al goed Nederlands.
De kleine groepjes kiezen uit de werken die ze met elkaar hebben bekeken één werk waar ze meer van willen weten. De hele groep komt dan weer bij elkaar en samen met de museumdocent worden alle gekozen werken besproken. Als afsluiting drinken de deelnemers aan het eind van de avond met elkaar nog een drankje in het museumcafé.
Aandachtspunten
Belangrijke aandachtspunt van het project is dat er heel goed naar de groep moet worden gekeken. De samenstelling van de groep is namelijk nooit hetzelfde en dit kan op het laatste moment ook nog veranderen. Het is aan de rondleider om hierop in te spelen, waarbij de methode van I ASK een belangrijke tool is. Het vraagt dus veel flexibiliteit van de rondleiders, vandaar dat het Centraal Museum een speciale pool heeft die specifiek voor deze doelgroep is. In deze pool zitten rondleiders die het fijn vinden om op deze manier te werken of die zich verbonden voelen met het project. Een ander aandachtspunt is dat hospitality nog belangrijker is dan normaal. Om een prettig bezoek voor de bewoners van het azc te garanderen is het belangrijk dat het personeel op de vloer, zoals de gastvrouwen, kassamedewerkers en beveiligers, op de hoogte is dat mensen van deze groep misschien nog niet gewend zijn aan een museumbezoek en de daarbij behorende regels, maar dat ze welwillend zijn en het personeel dus niet al te streng hoeft te zijn.
Het Taalcafé in tijden van corona
Vanwege corona is het project wat aangepast. Het Centraal Museum kan momenteel geen groepen meer ontvangen, dus is hetTaalcafé nu omgevormd naar een maatjesproject. Ook dit wordt mede georganiseerd door Welkom in Utrecht. Zij koppelen de ‘maatjes’ aan elkaar, die als koppel naar het museum gaan.
Meer informatie
Bezoek voor meer informatie over dit project de websites van Centraal Museum Utrecht en Welkom in Utrecht of neem contact op met Sigrid Noordwijk via snoordijk@centraalmuseum.nl.