“We rise by lifting others”  – keynote over meerstemmigheid door Mariam El Maslouhi

25 mei 2016, in Den Haag.

Anousha Nzume staat alleen voor een all white publiek. En begint: “Welkom bij Dipsaus! Het programma door en voor vrouwen van kleur en iedereen die geïnteresseerd is in een ander geluid!”

Ebissé en ik klappen, bijna met tranen in onze ogen. Één van de geboortes van Dipsaus.

Het publiek is stil. Een aantal kijkt verward. De witte mannelijke dagvoorzitter van de middag staat op, “Dank je wel Anousha”, en kijkt naar het publiek. Heeft de jury een op- of aanmerking?

Een wit, mannelijk jurylid begint te praten. “Ja, leuk gedaan met enthousiasme maar is jullie doelgroep niet te beperkt? Waarom een programma maken voor vrouwen van kleur, dat is toch…” *maakt hand gebaar van iets dat klein is.* 

Anousha, vol zelfvertrouwen en altijd met een prachtige glimlach antwoordt: “Voetbal International is toch ook voor mannen die van voetbal houden, maar als een vrouw wilt kijken kan dat toch ook? Wat is er mis met een doelgroep hebben, dat moesten we toch bepalen?”

Dit was tijdens een van de trainingen die we moesten volgens om een kans te maken op geld van het Stimuleringsfonds van de Journalistiek. In plaats van ons ruimte te bieden en ons inhoudelijk vragen te stellen, werd er gedacht dat een doelgroep bepalen die niet-wit was een belemmering zou zijn. In plaats van dat het juist een verrijking en een plicht zou zijn. De mythe dat programma’s zoals Buitenhof en RTL Boulevard voor iedereen zijn, blijft heersen.  

Ik ben trots dat ik mezelf kan introduceren als Mariam, een van de oprichters van de Dipsaus Podcast. Een platform dat tot de dag van vandaag voor en door vrouwen van kleur is. Een platform waar wij geen stem geven, maar ruimte bieden om de vele stemmen en perspectieven een plek te geven. Ik ben trots dat ik kan zeggen dat we uitbreiden. Dat we tien afleveringen van Fufu & Dadels hebben geproduceerd en dat we een boek gaan uitbrengen voor en door migranten. Verantwoord vertegenwoordigen van perspectieven betekent ruimte maken, ruimte bieden.

Hiernaast ben ik een beleidsmedewerker bij de Haagse Stadspartij, een linkse partij, en activiste. 

Het doel bij Dipsaus is dat wij irrelevant willen worden doordat er jongeren zijn die ons werk willen doen, maar dan beter. En dat zou het doel van elke organisatie moeten zijn. Streven naar verandering en verbetering en daar niet bang voor te zijn. 

Zelfs wij, bij Dipsaus, blijven kritisch over onszelf terwijl we meer dan 50 afleveringen kunnen vullen met vrouwen van kleur met hier en daar een verdwaalde zwarte man. We rise by lifting others en ik wil daaraan toevoegen dat sommigen je zullen ontstijgen. Ik ben begonnen met jongeren van kleur zelf te editen. Craft uit handen geven en doorgeven zodat deze kan groeien moet altijd voor eigen gewin komen.

Ik ging op zoek naar jonge vrouwen van kleur die een ander geluid wilden laten horen en kwam bij Munganyende, Suheyla en Hajar, drie vrouwen uit Eindhoven met verschillende migratie-achtergronden. We noemden het Fufu & Dadels. We beloofden 10 afleveringen. Tijdens die 10 afleveringen faciliteerde ik, dat betekende dat ik alles deed en heel moe was haha. Ik was bezig met editen, opnemen en ook die meiden te leren hoe je een podcast maakt, welke vragen je stelt, hoe je je gast benadert in een talkshow. Ik kwam vaak in Eindhoven omdat ik vond dat er ook wel eens wat gedaan mocht worden buiten de Randstad. 10 afleveringen zijn er gemaakt en toen was het tijd om los te laten en de meiden hun eigen ding te laten doen. 

Ebissé Wakjira-Rouw, ook mede-oprichter van Dipsaus, begeleidt jonge schrijvers van kleur op dipsaus.org exclusives om hun kritische geluid te laten horen. We krijgen wel eens stukken binnen die zo cryptisch zijn, omdat schrijvers van kleur hebben geleerd dat schrijven over kleur heel voorzichtig moet en dat ze rekening moeten houden met de witte lezer. Wij geven juist de kans om die vrije kritische noot te laten echoën in het medialandschap. Durf risico’s nemen. Door plek te geven op voorwaarden van een jonge schrijver van kleur zeg je, wij zijn hier voor jou en groei! 

Dipsaus begon klein, en is nog klein. We runnen het nog steeds met z’n drietjes en konden dankzij Stichting Democratie en Media Sayonara Stutgard vragen om onze redactie te doen. We rise by lifting others, remember. Noteer dat ook voor je eigen organisatie, groei door mensen uit de marge te laten groeien. Wat we doen is groots. Onze kracht ligt in onze samenwerking, een zusterschap, vertrouwen en een missie en visie die we delen. Onze kracht ligt er ook in dat wij geen haast hebben. We hebben geen interesse in clickbaits. We zijn duurzaam.

Het bijzondere aan meertaligheid is het oneindige Esscher-effect op perspectieven. Als wij bij Dipsaus zelfs kritisch zijn wanneer we vinden dat we diverser moeten worden, dan kan je je voorstellen hoe kritisch jullie eigenlijk zouden moeten zijn op jullie eigen posities. Wij zijn dus drie cis hetero zwarte vrouwen van kleur en zijn constant aan het zoeken naar diversiteit. IMAGINE.

Ik wil Inez ontzettend bedanken voor deze uitnodiging en ik kijk naar haar en ik wil vanuit mijn positie als keynote speaker tegen je zeggen dat je God’s work aan het doen bent. Ik wil tegen je zeggen dat ik hier sta voor jou, voor vrouwen zoals jou en mij. Inez heeft niet één baan. Diversiteit is geen gezelligheidje, haar baan is om uit te dagen, speak truth to power en te zeggen: er moet plek gemaakt worden. Een van de zwaarste taken als je als vrouw van kleur al vecht tegen zoveel onderdrukking in de wereld.  

Toen ik net begon bij de Haagse Stadspartij, een ontzettende witte partij, werd ik het Paard van Troje genoemd. Ik vond mezelf meer Helena van Troje, maar goed. Het duurde even voordat ik eigenlijk doorhad wat ermee bedoeld werd. De partij wilde verjongen en verkleuren en namen mij daarom aan. Voor een nieuw geluid en perspectief. Een verrijking, en daar waren de meeste het ook mee eens, maar ook de ondergang van de status quo. Dingen zouden veranderen.

Diversiteit is niet, zoals op het tasje* staat, een feestje waar je bij mag dansen. Diversiteit is dat dat feestje verandert. Sowieso ben ik het niet een met de metafoor dat diversiteit een feestje is of dat er een positieve twist aan gegeven moet worden om het verteerbaar te maken. Diversiteit is verdeling en het breken van machtsverhoudingen. Het is ongemakkelijk, en most of all het gaat altijd wat kosten. Het verbaast mij dat bij diversiteit mensen niet meer willen denken aan wat plus en min betekent. Als er hier wat weggaat, moet er ergens wat bij, en vice versa.  Laat het idee los dat het diversiteit een feestje is, het is beleid, quota en een plicht.

Fortune favors the bold, steek je nek uit. En wil je mensen van kleur in een museum hebben, faciliteer dat voor hen, niet voor jezelf. 

Sowieso: Zwarte Piet is racisme. 

* Mariam verwijst hiermee naar het tasje van STUDIO i, waar een quote van Verna Meyers op staat: “Diversity is being invited to the party, inclusion is being asked to dance.”